Sicilya açıklarında gerçekleşen yat kazası teknoloji ve iş dünyasını şoke etti. Kazada hayatını kaybedenler ortasında İngiliz teknoloji teşebbüsçüsü Mike Lynch, kızı Hannah Lynch, Morgan Stanley International Başkanı Jonathan Bloomer, eşi Judy ve Clifford Chance avukatı Chris Morvillo, eşi Neda ve yatın şefi Recaldo Thomas da bulunuyor.
Kazanın bu kadar dikkat çekmesinin nedeni ise yatın dünyanın en gösterişli yatlarından biri olması ve doğal ki kısa mühlet evvel özgürlüğüne kavuşan Lynch’in yatta bulunması.
Telegraph’ın haberine nazaran bu trajedi, Bayesian’ın sahibi olan merhum Mike Lynch’in yatı mart ayında 39 milyon dolara satışa çıkardığının ortaya çıkmasının akabinde yaşandı. Lynch, daha sonra fikrini değiştirdi ve yaz aylarında yelken açmak için piyasadan çekti ve sonbaharda yine satışa çıkarmayı planladı.
Yattaki yolcular ise Lynch’in ABD’de bir mali dolandırıcılık davasından beraat etmesini kutluyordu.
Lynch, teknoloji şirketleri Autonomy, Darktrace’i ve teşebbüs sermayesi şirketi Invoke Capital’i kurdu. Autonomy’nin Hewlett-Packard’a 11 milyar dolara satılmasının akabinde Lynch, son on yılı aşkın müddettir satışları şişirme ve HP’yi yanıltma tezleriyle ilgili hukuksal gayret veriyordu. Sonunda San Francisco heyeti, haziran ayında Lynch’i 15 dolandırıcılık suçlamasından beraat ettirdi.
Yat gezisi de Lynch’in yakın vakitte kazandığı zaferi kutlamak içindi; bu yüzden ailesi, arkadaşları ve iş ortakları da ona katıldı.
İNGİLTERE’NİN BILL GATES’İ… MIKE LYNCH KİM?
Mike Lynch, 1965′te Doğu Londra’daki büyük bir kasaba olan Ilford’da doğan Lynch, İngiltere’nin Essex bölgesindeki Chelmsford yakınlarında büyüdü. Annesi hemşire, babası ise itfaiyeciydi.
Lynch mütevazı bir çocukluk geçirdi lakin 11 yaşındayken Doğu Londra’daki Woodford Green’de bulunan özel bir okul olan Bancroft’s School’a gitmek için burs kazandı. Bancroft’tan sonra Cambridge Üniversitesi’ne gitti ve burada elektronik, matematik ve biyoloji üzere alanlara odaklanarak tabiat bilimleri okudu.
Lynch, lisans eğitimini tamamladıktan sonra bağlantı alanında doktora yaptı. 1980′lerin sonlarına yanlışsız Lynch, müzik sanayisi için dizaynlar ve ses eserleri üreten Lynett Systems Ltd. şirketini kurdu.
Birkaç yıl sonra, 1990′ların başında, müşterileri ortasında Güney Yorkshire Polisi’nin de bulunduğu Cambridge Neurodynamics isimli bir parmak izi tanıma şirketini kurdu.
Ancak mesleğindeki asıl parlama, 1996′da David Tabizel ve Richard Gaunt ile birlikte Cambridge Neurodynamics’ten bir yan kuruluş olarak kurduğu Autonomy ile gerçekleşti. Şirket, Britanya’nın en büyük teknoloji firmalarından biri haline geldi.
Autonomy yazılımı, çalışanların web sayfaları, e-postalar, görüntü, ses ve metin üzere yapılandırılmamış bilgilerden mana çıkarmalarına yardımcı olabilecek bir tahlil olarak tanıtıldı.
Bu teknik ismini, 18. yüzyıl istatistikçisi Thomas Bayes tarafından geliştirilen bir teoremden alıp istatistiksel çıkarım yolu olan Bayes çıkarımına dayanıyordu. Lynch’in lüks yatı Bayesian da ismini bu matematiksel modelden alıyor.
Şirketini HP’ye satmasının akabinde Lynch, İngiltere ulusal medyası tarafından ”İngiltere’nin Bill Gates’i” olarak tanındı.
HP İLE HUKUKSAL MÜCADELESİ
Ancak, HP ile yapılan muahedenin berbata gitmesiyle Lynch’in prestiji zedelendi. 2012′de HP, Autonomy’nin bedelinde 8,8 milyar dolarlık bir düşüş yaşadı. Lynch kısa mühlet sonra ABD’li teknoloji deviyle uzun süren bir hukuk uğraşının gayesi haline geldi. HP, Lynch’in Autonomy’nin satışlarını yaklaşık 700 milyon dolar şişirdiği savıyla Lynch’e 5 milyar dolarlık tazminat davası açtı.
Uzun müddet savları reddeden Lynch, HP tezleri nedeniyle yargılanmak üzere 2023 yılında İngiltere’den ABD’ye iade edildi. Fakat haziran ayında Lynch, üç ay süren yargılamanın akabinde dolandırıcılık suçlamalarından beraat etti.
Duruşma sırasında Lynch kendi savunması için kürsüye çıktığında kabahati reddetti ve heyete HP’nin, Autonomy’nin entegrasyonunu mahvettiğini söyledi.
Savcılar ise Autonomy’nin finans yöneticisi Stephen Chamberlain’in, Autonomy’nin mali durumunu çeşitli formlarda şişirdiğini tez etmişti. Bunlar ortasında geriye dönük muahedeler yapmak, donanımları tekrar satarak firmanın ziyan eden işini gizlemek ve kaygıları lisana getiren bireyleri korkutmak yahut onlara para ödemek yer alıyordu.
Ancak Lynch, heyet üyelerine Autonomy’de finansla değil teknolojiyle ilgili mevzulara odaklandığını söyledi.
Muhasebe ve para kararlarının o dönemki mali işler müdürü olarak görev alan Sushovan Hussain’e bırakıldığını belirtti. Hussain, 2018′de HP mutabakatıyla ilgili komplo, elektronik dolandırıcılık ve menkul değer dolandırıcılığı suçlamalarıyla ABD’de başka olarak mahkum edildi. Beş yıllık bir mahpus cezasını çektikten sonra ocak ayında mahpustan çıktı.
Lynch ise senelerce tüzel uğraş verdikten sonra haziran ayında özgürlüğüne kavuştu. Bunu kutlamak için de yakınlarını toplayarak yelken açtı. Ne yazık ki özgürlüğünün, başına gelecek trajik kazayla sonu olacağından habersizdi…
LÜKS YAT ALABORA OLDU
“Bayesian” isimli İngiliz bayraklı yat, Sicilya’nın kuzey kıyısındaki Porticello limanından yaklaşık yarım mil uzakta demirliydi. Sicilya Sivil Koruma Başkanı Salvatore Cocina’nın belirttiğine nazaran; gemi, fırtınada direği ikiye bölündükten sonra battı.
183 metrelik alabora olan yatta Lynch, yolcular ve mürettebat da dahil olmak üzere gemideki 22 kişi bulunuyordu ve 15 kişi kurtarılırken bir ceset de kazanın çabucak akabinde bulundu.
Yatın batışına şahit olan ve balıkçılık yapan Pietro Asciutto, Washington Post’a şunları söyledi: “Kasırga vurduğunda evdeydim. Çabucak tüm pencereleri kapattım. Sonra tekneyi gördüm; yalnızca bir direği vardı ve çok büyüktü. Apansız battığını gördüm… Tekne hâlâ yüzüyordu ve sonra apansız kayboldu.”
Ayrıca Bayesian’a yakın olan ve lüks yata çarpmamak için gemisini sabit tuttuğunu söyleyen bir diğer teknenin kaptanı Karsten Bower da yaşanan trajik olayla ilgili şunları anlattı: “Şiddetli kasırgayla çaba ederken gemiyi açılı bir durumda tutmak için motoru çalıştırmak zorunda kaldık. Fırtına bittikten sonra, ardımızdaki geminin gittiğini fark ettik.”
Bower ve mürettebatı dört yaralı kişiyi kurtarırken; Bower, kıyı güvenliği aradığını ve daha sonra öbür şahısların kurtarıldığını söylüyor.
Kurtarılanlardan biri çocuktu ve Palermo’daki çocuk hastanesine hava yoluyla kaldırıldı. Yetkililer toplamda sekiz kişinin hastaneye kaldırıldığını belirtti. İtalyan haber ajansı ANSA’nın aktardığına nazaran de küçük kızın annesi Charlotte, 1 yaşındaki kızı Sofia’yı tutmak için çaba veriyor. Charlotte, o endişe dolu anları şu sözlerle anlatıyor:
“İki saniye içinde bebeğimi denizde kaybettim, sonra onu görünce tekrar sarıldım. Deniz fırtınalıyken onu sıkıca tuttum. Herkes çığlık atıyordu.”
Palermo’daki lokal çocuk hastanesindeki Doktor Domenico Cipolla, anne ve kızın daha sonra baba James’le tekrar bir ortaya geldiğini söylerken kurtarılanların korkmuş ve panik halinde olduklarını söylüyor: “Hayatta kalanlar çok yorgun ve daima kayıp insanları soruyorlar. Daima konuşuyorlar ve ağlıyorlar zira arkadaşlarını canlı bulma konusunda çok az umut olduğunu fark ettiler.”
Yetkililer, pazartesi günü itfaiyenin de aramaya yardımcı olmak için helikopterler gönderdiğini söyledi. Salı günü de batık gemiye girmeyi denemek için dalgıçlar gönderildi ve çarşamba günü operasyona tekrar başlandı.
Mike Lynch’in de cesedine ulaşılırken şimdi kızı Hannah Lynch’e ulaşılamadı. Hannah Lynch, geçen hafta Batı Londra’daki Latymer Upper School’da A-seviyesi sonuçlarını aldıktan sonra Oxford Üniversitesi’nde okumak için yer kazanmıştı. Okulun sözcüsü bu hafta başında The Telegraph’a yaptığı açıklamada, “Daha fazla güncelleme beklerken fikirlerimiz aile ve olaya karışan herkesle birlikte” dedi.
Palermo’nun mahallî itfaiyesinin dalış ünitesi müfettişi Marco Tilotta, enkazın derinliği nedeniyle dalgıçların orada sırf sonlu müddetlerde çalışabileceğini söyledi. İtalyan itfaiyesi, pazartesi günü dalgıçlarının yatın gövdesine deniz düzeyinden 49 metre aşağıda ulaştığını söyledi.
HATA ÜSTÜNE HATA
Kasırga tesirli olsa da yetkililer yatın batmasında pek çok yanılgı olduğuna dikkat çekiyor.
The Italian Sea Group lideri Giovanni Costantino, gemidekilerin yaklaşan fırtınayı nasıl fark edemediklerini sorguladı: “Olan her şey bir dizi değerli yanılgıyı ortaya koyuyor. Yolcular kamaralarda olmamalıydı ve gemi demirli olmamalıydı. Mürettebat gelen rahatsızlıktan neden haberdar değildi?”
Costantino ayrıyeten hava durumu çizelgelerinin doğal afeti evvelden haber verdiğini ve yolcuların nasıl hazırlıksız yakalandıklarını anlamanın sıkıntı olduğunu belirtti: “Yolcular fırtınanın beklenmedik bir halde geldiğini bildirdiler, lakin bu yanlışsız değil. Her şey varsayım edilebilirdi. Hava durumu çizelgeleri önümde. Hiçbir şey ansızın olmadı.”
Olay yerinin yakınındaki Termini Imerese kasabasından savcılar, salı günü yatın kaptanı olan 51 yaşındaki Yeni Zelandalı James Cutfield’ı iki saatten fazla bir mühlet boyunca sorguladı.
Kaza sırasında yata birinci yardım eden yakındaki bir yelkenlinin kaptanı olan 69 yaşındaki Karsten Borner, “Bu büyüklükte bir geminin bu kadar çabuk battığını hiç görmemiştim. Birkaç dakika içinde geriye hiçbir şey kalmamıştı” dedi.
Kurtarma grupları, teknenin bir hortuma çarptıktan sonra süratle battığı varsayımı üzerinde duruyor.
La Repubblica’da yer alan bir habere nazaran ise teknenin su altı incelemelerini yapan dalgıçlar, ambar kapağının açık olduğunu bildirdi, lakin bu bilgi şimdi yetkililer tarafından doğrulanmadı. Şayet doğruysa büyük ölçüde su boşluktan girmiş olabilir ve bu da potansiyel olarak tekneyi istikrarsızlaştırabilir.
Bayes’e yardım etmeye çalışan birinci bireylerden biri olan Porticellolu 36 yaşındaki balıkçı Fabio Cefalù, 03.30’da limana vardığında şimşek çakmalarını gördüğünü söyledi: “Saat 3.55’te minik bir kasırga geldi.” Yat sabah 4.10’dan kısa bir müddet sonra battı.
Yine bölge sakinlerinden biri olan Francesco Lo Coco şunları söyledi: “Limanda iki teknem bağlı olduğu için balkona çıktım, yaklaşan fırtınadan telaş ediyordum. Birden yelkenlinin sallandığını gördüm. Fotoğrafı çekmek için telefonumu aldım. Yelkenli batarken acil durum fişeği fırlatıldı.”
Soruşturmacılar, mürettebatın büyük kısmının hayatta kalırken altı konuğun ve aşçının neden öldüğünü belirlemeye çalışıyor.
Palermo Üniversitesi’nden Nicola Romana, La Repubblica’ya şunları söyledi : “Deniz kazalarında, neredeyse her vakit kökeninde bir insan yanılgısı vardır. Bu büyüklükteki bir geminin mürettebatı her şeye hazırlıklı olmalı.”
TEKNE LYNCH’İN EŞİNE AİTTİ
Reuters’ın haberine nazaran, 2008 yılında inşa edilen 56 metrelik yat, İtalyan şirket Perini Navi tarafından üretildi. Associated Press’e nazaran, tekne haftalık 215 bin dolar karşılığında kiralanabiliyor. Perini Navi web sitesinde yer verdiği bilgiye nazaran; dünyanın en yüksek alüminyum direğine sahipti. Ayrıyeten Perini Navi, kaliteli tekneler üretmesiyle tanınıyor.
Denizcilik bilgi servisi Equasis’in kayıtlarına nazaran Bayesian, Revtom Limited şirketinin elinde. Şirketin nisan ayındaki son yıllık beyanında da Lynch’in eşi Angela Bacares yatın sahibi olarak görünüyor.
Angela Bacares kazadan sağ kurtuldu. Bacares, La Repubblica’ya lokal saatle sabah 4’te teknenin yana yatması nedeniyle uyandığını söyledi. Kendisi ve kocasının başlangıçta korkmadıklarını lakin yatın camları kırılıp kaos çıktığında endişelendiklerini söyledi.
Bacares, Sicilya’daki Termini Imerese kasabasında bir hastanede tekerlekli sandalyede otururken gazeteye konuştu.
ARKA GERİYE KAZALAR… İKİ ORTAĞIN TRAJİK SONU
Trajik yat kazası ünlü iş insanlarının kaybıyla birlikte dünya basınında manşetlerden şimdi düşmemişken bir tuhaf kaza daha duyuldu. Lynch’in ortağı 52 yaşındaki Stephen Chamberlain, geçirdiği trafik kazasında hayatını kaybetti.
Chamberlain’in Lynch’in vefatından yalnızca saatler sonra koşu yaparken kaza geçirip ölmesi iş dünyasını şoke etti.
BBC’nin haberine nazaran, 17 Ağustos Cumartesi günü İngiltere’nin Cambridgeshire bölgesinde koşarken bir otomobil Chamberlain’e çarptı.
Chamberlain, Birmingham Üniversitesi’nde makine mühendisliği ve idaresi okudu. 2005’te Lynch tarafından kurulan ve İngiliz teknoloji sahnesinin şampiyonlarından biri haline gelen teşebbüs Autonomy’ye katıldı. Tıpkı eski işvereni üzere, İngiltere’nin en değerli teşebbüslerinden birini yönetmiş ve İngiliz teknoloji dünyasının en üst seviye durumlarına kadar yükselmişti.
Çarpışma cumartesi sabahı Cambridge’in kuzeyindeki A1123 Newmarket Yolu’nda meydana geldi. Chamberlain’in avukatı, koşarken bir otomobilin çarptığını, ünlü iş beşerinin hastaneye kaldırıldığını söyledi. Avukat, aynı günün geç saatlerinde Chamberlain’in hayat dayanağına bağlanmış olmasına karşın ömrünü yitirdiğini duyurdu.
Cambridgeshire polisi aracılığıyla yayınlanan bir açıklamada Chamberlain’in ailesi şunları söyledi: “Steve çok sevilen bir koca, baba, oğul, kardeş ve arkadaştı. Hayatındaki tek maksadı diğerlerine mümkün olan her biçimde yardım etmek olan harika bir bireydi. Onu tanıma ayrıcalığına sahip olan herkeste kalıcı bir tesir bıraktı. Derinden özlenecek ancak sevdiklerinin kalplerinde sonsuza dek yaşayacak.”