Kıvanç El
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP), 2023 cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimleri için seçim strateji çalışmalarında son evreye geldi. “Türkiye Yüzyılı” evrakını açıklayan AKP’de seçim kampanyası için, yeni sistemin ilk seçimi olması nedeniyle “yeni bir lisan ve yeni bir söylem” aranıyor. Yeni telaffuz ise “kazanımları kaybetmeyelim” üzerine kurulacak. Panorama TR Araştırma Yöneticisi Osman Sert de AKP’nin üzerinde çalıştığı seçim telaffuzunun seçmene tesirlerini DW Türkçe‘ye kıymetlendirdi.
AKP, 2002, 2007, 2011, 2015’teki iki seçim ve son olarak 2018 genel seçimleri ile 2014 Cumhurbaşkanlığı seçimleri dahil olmak üzere lokal seçimler haricindeki yedi seçimden de zaferle ayrıldı.
Önümüzdeki aylarda yapılacak milletvekili ve cumhurbaşkanlığı seçimlerini de kazanabilmek için çalışmalarına başlayan AKP, “Türkiye Yüzyılı” evrakını açıklamasının akabinde artık de seçimlerde kullanacağı ana telaffuz ve seçim beyannamesine odaklandı. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan‘ın da her Salı katıldığı toplantılarda seçim hazırlıkları bedellendiriliyor.
“Yeni bir lisan kurulacak”
DW Türkçe’nin edindiği bilgiye nazaran çalışmalar kapsamında birinci olarak evvelki tüm seçim beyannameleri elden geçirildi. Vaatlere dair gerçekleşme oranları ele alındı. Gerçekleşen ve gerçekleşmeyen vaatler tek tek değerlendirildi.
AKP üst seviye kaynakları, “Yeni bir sistemde yapılan birinci seçim olacak. Bu nedenle bugüne kadarki açıklanan beyannamelerden farklı bir seçim beyannamesi açıklanacak. Yeni bir telaffuz, yeni bir lisan kuruluyor” değerlendirmesi yaptı.
Daha evvelki beyannamelerde “dev proje” ve “büyük yatırımlar” vurgusu yapılırken yeni beyannamede bu vaatlerden önce “halkın somut gündemine” odaklanılacak. Vatandaşın ana gündemi olan iktisat başlığında yüksek enflasyon, alım gücü düşüklüğü, faiz siyasetleri daha ayrıntılı anlatılacak ve daha çok “umut” bildirisi içerecek.
Taslağı 18 başlıktan oluşan beyannamenin ana çerçevesi bu nedenle iktisada oturtulacak. AKP kaynakları, “Ekonomide yeni bir telaffuz hazırlıklarında son kademeye gelindi” değerlendirmesi de yaptı.
“Endişe duygusu” mu verilecek?
Seçim stratejisi toplantılarında yeni söylem oluşturulurken, “AKP seçimi kaybederse Türkiye kaybeder,” “AKP giderse ekonomik meseleler daha da büyür,” “En başta iktisat olmak üzere her alanda sorunu yalnızca biz çözeriz” üzere bir çerçevenin çizilerek halka, “Sorunları muhalefet çözemez” telaffuzunu de yeniden daha güçlü vurgulayacak.
AKP Genel Lider Yardımcısı Hamza Dağ da bir müddet evvel bir gazeteye verdiği demeçte, “Ekonomideki problemleri: taban fiyat, EYT, sözleşmeliye takım üzere atılan adımlarla çözdük. Bugüne kadar biz çözdük, tekrar biz çözeceğiz” demişti. Seçim devrinde de bu telaffuzun sık sık kullanılarak “muhalefetin problemleri çözmede kâfi olmadığı” ileri sürülecek.
Dış siyaset sıfır sorun hedefi
Muhalefetin en çok eleştirdiği başlıklar, örneğin kamuda atamalara dair yeni bir adım atılması gerekliliği beyannamede olacak. Beyannamenin bir kısmında de Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin 5 yılı pahalandırılacak ve gerekli eksikliklerin giderileceği bildirisi verilecek.
Son devirde bilhassa İsrail, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Ermenistan, Suriye üzere ülkelerle olağanlaşma süreçleri ile Türkiye’nin Rusya-Ukrayna Savaşı’nda attığı adımlara geniş yer ayrılacak.
Beyannamede gençlere de farklı bir kısım açılacak. AKP’de “gençleri eski makus devri anlatarak yahut geçmişte onların hiç görmediği yaşamadığı periyodu anlatarak ikna edemeyiz. Gelecek vizyonu sunarak onları ikna edebiliriz” görüşü de hakim.
Liste çalışması da sürüyor
AKP’de mevcut milletvekillerinin büyük oranda değişmesi bekleniyor. Daha evvel Erdoğan’ın “metal yorgunluğu” olarak tanımladığı bireylerin yeniden partide olduğu ve bu isimlerle devam edilmeyeceğine vurgu yapılıyor.
AKP’de şu ana kadar da yaklaşık 40 milletvekili, aday olmayı düşünüp istifa edeceği bildirisini yollarken bunlardan 20’ye yakınına “istifa etme” denildiği de öğrenildi. AKP’de teşkilat mensuplarına istifaları için Ocak ayı ortasına kadar mühlet verildi. Kimi vilayetlerde resmen aday adaylığı ilan eden çok sayıda AKP yöneticisi de bulunuyor.
Seçimin Nisan sonu ile Mayıs ayının birinci yarısında olabileceği ihtimaline nazaran seçim hesapları yapan AKP’de yeni üye kazandırma çalışmaları da sürüyor. Her vilayette mahalle toplantılarına başlanırken üye sayısının artırılarak parti ile bağların kurulması hedefleniyor.
Üç dönemlikler ne olacak?
AKP’de üç periyot kuralının işletilip işletilmeyeceğine ise şimdi karar verilmedi. Kurmaylar bunun listeler netleşirken değerlendirileceğine dikkati çekerken, “Eğer aday üç periyotluk bir isimse ve hâlâ halkta önemli karşılığı varsa bu ayrıyeten değerlendirilir” yorumu yapılıyor. Üç devir kuralına takılan milletvekillerinin tekrar aday yapılıp yapılmaması konusundaki yetki AKP Merkez Yürütme Konseyi’nde (MYK) olacak.
İttifak protokolü çalışılıyor
Seçim beyannamesi ile birlikte yeni bir ittifak protokolü hazırlanacağı da söz edildi. “Cumhur İttifakı” nın HÜDA-PAR’ın da katılmasıyla genişlemesi ihtimali ayrıyeten öbür partilerin de muhtemel katılma durumları da göz önüne alınarak “ittifak protokolü” de kritik bir başlık. Seçim sürecinde seçim beyannamesi ile birlikte ittifak protokolü de açıklanacak ve akabinde da resmen Yüksek Seçim Heyeti’ne (YSK) sunulacak.
Osman Sert: Muhalefet alternatif sunmalı
AKP’nin muhtemel seçim kampanyasını ve telaffuzunu Panorama TR Araştırma Yöneticisi Osman Sert, DW Türkçe’ye kıymetlendirdi. “AKP seçimlere yeni bir telaffuzla girmeye hazırlanıyor. 21 yıllık bir iktidarın yeni telaffuz vurgusu ne kadar tesirli olur?” sorusuna Sert, şu karşılığı verdi:
“Bu yeni sistemin ilk seçimi. Başkanlık sisteminin işlediği ortamda gerçekleştirilen birinci seçim de olacak, bu manada önemli. Ben Ak Parti ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu telaffuzlarının başarılı olmasının kendi telaffuzlarından çok muhalefetin telaffuzlarına bağlı olduğunu düşünüyorum. Cumhurbaşkanı Erdoğan doğal ki ’20 yıldır yaptığımız şeyi yapmaya devam edeceğiz ve bu biçimde kazanacağız’ demeyecek, ‘yeni bir heyecan, ben Türkiye’ye yeni ufuklar vaat ediyorum’ diyecek. Bu Sayın Erdoğan değil başkası olsa da bunu söyleyecekti esasen. Burada problem Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın telaffuzlarının sahiden ne kadar yeni olduğunun, daha evvel verilen kelamların ne kadarının tutulup tutulmadığının ve artık verilecek kelamların ne kadar tutulup tutulmadığını anlatacak olan da muhalefet. Muhalefetin en kıymetli iki işlevi var, bir topluma daha uygun alternatif sunabilmek ‘ben ülkeyi olandan daha düzgün yönetirim’ demek, bunu programları ve vaatleri ile anlatmak. İkincisi de mevcut iktidarı denetlemek. Mevcut iktidarın kelamlarını ne kadar tutabildiğini ülkeyi ne kadar düzgün yönetebildiğini ya da neden yönetemediğini münasebetiyle yanlışlarını güzel anlatabilmek.”
“Erdoğan muhalefetin açığını kullanıyor”
Seçime giderken iktisatta tüm tabloların olumluya yanlışsız dönmesinin ve AKP’nin “bakın düzeliyor biz gidersek bozulur” iletisi taşımasının değerlendirmesi yaptı.
Sert, AKP’nin “Biz kaybedersek Türkiye geriye sarfiyat, vesayet gelir, terör örgütleri daha aktif olur” telaffuzunun de kendi tabanında tesirli olduğunu söyledi. Sert, “Ak Parti seçmeni Erdoğan’ın bu telaffuzlarını satın alıyor ve o yüzden de oy veriyor. Sorun bu telaffuzun ne kadar satın alındığı ve bu telaffuzun aksini üretebilecek bir telaffuz olup olmadığı. Burada belirleyici olacak olan bu. Onun haricinde bilhassa iktisatta ‘Erdoğan gidince daha makus olacak’ yaklaşımının çok satın alındığını düşünmüyorum ancak toplum ekonomik sıkıntıları da muhalefetin çözebileceğini düşünmüyor. İktidarın da çözebileceğini düşünmüyor. Panorama TR anketlerinde muhalefet tarafından seçilen cumhurbaşkanı ülkeyi bugünden daha âlâ yönetebilir algısı var. ‘Bugün o kadar makûs yönetiliyor ki gelen bundan âlâ yönetir’ diye çıkıyor. Muhalefet ekonomik meseleleri çözer, dış siyaset sıkıntılarını, güvenlik sıkıntılarını çözer, birikmiş sorunları çözer diye değil. Bugünden yeterli olur diye oy tercihinde bulunuyor” dedi.
“Sistem sorunu anketlerde çıkıyor”
Osman Sert, muhalefetin bu algıyı “biz de meseleleri çözeceğiz” üzerinden yürütmesi gerektiğini de söyledi. Panorama TR’nin araştırmalarında parlamenter sisteme dönüşe önemli takviyenin verildiğini söyleyen Sert, “Bu tek başına seçmeni sandığa mobilize etmeye yeten bir telaffuz değil. Bu mevzuda bir bütünlük var toplumda. İdareye dair bütünlüklü telaffuz geliştirilmesi gerekiyor” tabirlerini kullandı.