Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) Instagram’a uyguladığı erişim mahzuru, 2 Ağustos 2024 gecesi saat 03:00 prestijiyle başladı. Bu kararın akabinde BTK’nın, yasal mühlet zarfında (48 saat) bir mahkeme kararı alması gerekiyordu. Lakin, yasal mühletin tamamlandığı 4 Ağustos saat 03:03 prestijiyle Instagram’a erişim pürüzünün devam ettiği gözlemlendi.
Yasa gereği, BTK’nın re’sen erişim pürüzü koyduğu durumlarda, 48 saat içinde sulh ceza hakimliğinden bir mahkeme kararı alınması zorunluyken hiçbir mahkeme kararı bildirilmedi.
META’DAN RASTGELE BİR AÇIKLAMA YOK
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdülkadir Uraloğlu, BTK’nın Instagram’a erişimi re’sen engellemesinin akabinde “Kanuna uydukları takdirde erişim açılacak” demişti. Uraloğlu, Meta’yı uyardıklarını lakin cevap almadıklarını belirtti.
Bakan Uraloğlu, açıklamasında “Türkiye temsilcisi olan ilgili ile arkadaşlarımız görüşme halinde, net bir halde hassasiyetlerimiz belirli, eksikler belirli o eksikleri giderdikleri an diyelim ki 1 saat sonra o manisi kaldırmış olacağız. Burası bağımsız bir ülke; kanunları kuralları var, herkesin de bu kanun ve kurallara uymasını istiyoruz net olarak” tabirlerine yer vermişti.
Dolayısıyla kamu yetkililerinin şu ana kadar yaptığı açıklamalar, Meta’nın lokal maddelere uyacağına dair açıklama yapmasını beklediklerine işaret ediyordu. Ancak Meta cephesinde sessizlik devam ediyor. Şirketin Türkiye’deki kısıtlama ile ilgili şimdi kamuoyuna yansımış bir açıklaması yok.
MAHKEME KARARINA GEREK KALMAYABİLİR
Öte yandan, Bakan Uraloğlu’nun dün Mersin’de yaptığı bir öteki açıklama tüm senaryoyu değiştirebilecek nitelikte.
Uraloğlu’nun erişim engelleme kararının “katalog suçlar” kapsamında alındığına dair açıklaması, mahkeme kararı ihtiyacını ortadan kaldırabilecek bir durum oluşturuyor. Yani şayet erişim mahzuru kararı katalog hatalar kapsamında alınmışsa, mahkeme kararı olmadan da kısıtlama devam edebilir. Katalog kabahatler ortasında çocuk istismarı, müstehcenlik ve Atatürk’e hakaret üzere içerikler bulunuyor. Şayet Instagram’ın engellenmesi bu kapsamda değerlendiriliyorsa, mahkeme kararı alınması gerekmeyebilir.
“KATALOG SUÇLAR” KAPSAMINDA OLABİLİR
Mevcut yasal düzenlemeye nazaran alınan erişim engelleme kararının 3 Ağustos 2024 saat 03.00’e kadar sulh ceza yargıcının onayına kadar sunulmuş olması gerekiyordu. Ama saat 03.00’ten itibaren yapılan güncellemeye nazaran, Instagram’a erişim yasağının devam etmesi ve bu kararın katalog kabahatler kapsamında alınmış olabileceği biçiminde yorumlanıyor. Şayet bu durum doğruysa, mahkeme kararı mecburiliği ortadan kalkmış olabilir.
Hangi ihtimalin gerçekleşeceğinin her halde öğrenileceği saat 4 Ağustos 2024 saat 03.00’tü.
INSTAGRAM NEDEN KAPATILDI?
Hamas’ın siyasi lideri İsmail Haniye’nin İsrail’in suikasi sonucu hayatını kaybetmesi sonrası Haniye ile ilgili taziye mesajları yayımlandı. İletişim Başkanı Fahrettin Altun, 31 Temmuz tarihinde toplumsal medya platformu X üzerinden yaptığı açıklamada, Instagram’ın Haniye ile ilgili taziye iletilerini engellemesini sert bir biçimde eleştirdi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) Başkanlığı Filistin ve İsmail Haniye suikastı sonrası paylaşımlara getirilen mahzurlar nedeniyle bu kararı aldı.
BTK’dan yapılan birinci açıklamada, Instagram’a erişim mahzurunun “Katalog kabahatlere uymadığı gerekçesiyle” getirildiği tabir edildi. Katalog cürümler; çocuğa karşı cinsel istismar, intihara sevk etme, Atatürk’e hakaret üzere içeriklerin çıkarılması noktasında zorluğu kapsıyor.
Yapılan açıklamalarda erişim pürüzünün kaldırılmasının Instagram’ın tavrına bağlı olduğu aktarıldı.
Öte yandan Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Yardımcısı Ömer Fatih Sayan toplumsal medya platformu X üzerinden bir bildiri paylaştı. Sayan bildirisinde “Değerlerimize hürmet duyan, dezenformasyonsuz, daha pak ve inançlı bir toplumsal medya tesis etmek için ne gerekiyorsa yapacağız” sözlerini kullandı.